Bestuurdersaansprakelijkheid van feitelijk beleidsbepaler

Geplaatst op: 9 november 2015

Met enige regelmaat komt het voor dat een vennootschap failliet verklaard wordt en vervolgens de bestuurders van deze vennootschap door de curator aansprakelijk worden gesteld voor de schulden in het faillissement.

Dat kan als het bestuur zijn taak onbehoorlijk heeft vervuld en aannemelijk is dat dit een belangrijke oorzaak van het faillissement is. Van onbehoorlijk bestuur is in ieder geval sprake als het bestuur niet aan zijn boekhoudplicht voldoet of de jaarstukken niet (tijdig) deponeert. Als het bestuur niet aan deze verplichtingen voldoet dan wordt vermoed dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement. Een bestuurder loopt dus een aanzienlijk risico indien hij – kortgezegd – zijn administratie niet op orde houdt.

Niet alleen de formeel benoemde bestuurders kunnen aansprakelijk worden gehouden. Ook personen die feitelijke opereren als bestuurder (“feitelijk beleidsbepalers”) kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. De wet zegt daarover dat met een (formeel) bestuurder gelijk wordt gesteld “degene die het beleid van de vennootschap heeft bepaald of mede heeft bepaald, als ware hij bestuurder.”

Eerder werd gedacht dat je pas een feitelijke beleidsbepaler kon zijn als je het formele bestuur terzijde had gesteld. Dat werd afgeleid uit de wijze waarop deze wetgeving tot stand was gekomen. In de praktijk leidde dat ertoe dat niet snel sprake was van een feitelijke beleidsbepaler. Schuldeisers van failliete vennootschappen hadden dan het nakijken.

Verschillende rechters (zie: ECLI:NL:RBNHO:2015:2480 en ECLI:NL:RBROT:2010:BM1594) hebben nu voor een andere lijn gekozen, waarbij niet meer van belang is of het formele bestuur deels of geheel terzijde is gesteld. Als je je als bestuurder gedraagt, zonder dat je de formele bestuurders je wil oplegt of deze ‘terzijde stelt’, ben je dus toch een feitelijk beleidsbepaler en kun je aansprakelijk worden gehouden voor de schulden van de vennootschap waar jij informeel zeggenschap hebt.

Wat kunnen wij hiervan leren? Het mes van deze koerswijziging snijdt aan twee kanten.

Het is goed nieuws voor schuldeisers van failliete vennootschappen omdat de verhaalsmogelijkheden beter worden.

Het leidt ook tot het advies aan personen die niet formeel tot bestuurder zijn benoemd maar wel actief bij het besturen van een vennootschap betrokken zijn. Zij moeten, gelet op deze rechtspraak, voorzichtiger te zijn. Ook als zij opereren náást formeel benoemde bestuurders lopen zij risico. Een scherpe grens valt echter niet aan te geven, omdat veel afhangt van de precieze feitelijke situatie.

Onze specialisten op het gebied van ondernemingsrecht en insolventierecht hebben veel ervaring met bestuurdersaansprakelijkheidskwesties en kunnen u goed adviseren over de verschillende mogelijkheden. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen.