Hengelsporters kunnen (vooralsnog) met vislood blijven vissen
Geplaatst op: 4 september 2023
De Rechtbank Zeeland-West-Brabant heeft op 1 augustus 2023 een uitspraak gedaan over het gebruik van vislood tijdens een sportviswedstrijd die was georganiseerd door een hengelsportvereniging. In deze zaak oordeelde de rechtbank dat de hengelsportvereniging geen vergunning nodig heeft voor het gebruik van vislood tijdens hun wedstrijden. Wel moeten zij voor wat de toekomst betreft maatregelen treffen om het gebruik van vislood te voorkomen. Wat betekent dit concreet voor sportvissers en hengelsportverenigingen?
Waar ging het om?
De eiseres in deze procedure had een verzoek ingediend bij de minister om handhavend op te treden tegen het gebruik van vislood bij een hengelsportwedstrijd. Eiseres is van mening dat er bij het gebruik van vislood sprake is van waterverontreiniging. Het gebruik van vislood zonder vergunning is volgens eiseres om deze reden in strijd met de Waterwet. Ook had de hengelsportvereniging volgens haar maatregelen moeten treffen om het gebruik van vislood te voorkomen.
Vergunning voor gebruik vislood
De Waterwet bevat een verbod om zonder vergunning afvalstoffen en verontreinigde stoffen te lozen in het oppervlaktewater. De rechtbank is, in lijn met de minister, van oordeel dat het gebruik van vislood aan valt te merken als een lozing. De rechtbank verwijst in dit kader naar de toelichting van de wetgever op het Besluit activiteiten leefomgeving waarin de wetgever het vissen met vislood namelijk als lozing bestempelt. Ook is van belang dat lood veelvuldig wordt verloren tijdens het vissen en dat het in bepaalde gevallen voorzienbaar is dat bij het gebruik van lood dit ook in het water achtergelaten wordt. Dit blijkt ook uit rechtspraak van het Hof van Justitie.
De rechtbank oordeelt vervolgens dat de hengelsportvereniging geen vergunning nodig heeft op grond van de Waterwet. De hengelsportvereniging brengt met het organiseren van de wedstrijd immers zelf geen lood in het water, zo overweegt de rechtbank. Dit is anders als het gaat om de sportvissers. De sportvissers brengen wel zelf lood in het water wanneer zij gebruik maken van vislood. Dat betekent dat een sportvisser in dat geval een vergunning moet aanvragen als bedoeld in artikel 6.2, eerste lid, van de Waterwet.
Hengelsportverenigingen moeten maatregelen treffen tegen gebruik vislood
Het was volgens de rechtbank wel aan de hengelsportvereniging om maatregelen te nemen tegen het gebruik van vislood door de sportvissers. Volgens de Waterwet is iedereen die handelingen verricht en die weet of redelijkerwijs had kunnen vermoeden dat daardoor waterverontreiniging optreedt, namelijk verplicht alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van hem kunnen worden gevergd om die verontreiniging of aantasting te voorkomen. Gelet hierop was de hengelsportvereniging verplicht om maatregelen te treffen tegen het gebruik van vislood tijdens een georganiseerde wedstrijd.
Gevolgen voor sportvissers en hengelsportverenigingen
De betekenis van de uitspraak is dat sportvissers in principe een vergunning nodig hebben om te vissen met vislood (!) en dat er handhavend opgetreden kan worden als dit niet het geval blijkt te zijn. Naast een VISpas is dus formeel ook een vergunning nodig om rustig te kunnen vissen. Ook kan een hengelsportvereniging te maken krijgen met handhaving als zij onvoldoende maatregelen nemen om het vissen met vislood te voorkomen.
In de praktijk hebben sportvissers en hengelsportverenigingen echter weinig last van de handhaving. De minister geeft tijdens de zitting aan dat het verlies van vislood vooralsnog geen bedreiging vormt voor waterkwaliteitsdoelen en ook geen betekenisvol effect heeft op de waterkwaliteit. Handhaving is in zijn ogen dan ook niet evenredig gelet op de te dienen belangen. Het vissen met lood zonder vergunning wordt in de praktijk momenteel gedoogd. Ook bereiken handhavingsverzoeken de minister vaak pas naderhand waardoor het onmogelijk is om overtredingen te bewijzen.
Situatie onder de Omgevingswet
De Waterwet gaat per 1 januari 2024 op in de Omgevingswet. De regels over het lozen van stoffen vinden we dan terug in artikel 5.1. De vergunningsplicht maakt dan plaats voor een specifieke zorgplicht. Deze zorgplicht ziet op het treffen van alle benodigde maatregelen om lozingen en verontreiniging te voorkomen. Waterschappen kunnen er voor de regionale wateren voor kiezen om de vergunningplicht te behouden, maar ze kunnen ook eigen regels opstellen of aansluiten bij de specifieke zorgplicht. Wij verwachten echter dat ook deze nieuwe situatie in de praktijk (voorlopig) geen probleem oplevert voor het vissen met vislood.
Onze advocaten houden deze en soortgelijke ontwikkelingen binnen het milieurecht voor je in de gaten. Heb je een vraag over jouw situatie of wil je meer weten over de Waterwet? Neem dan contact op met één van onze bestuursrecht advocaten.