Hoe bescherm jij je rechten als leverancier bij faillissement of surseance van betaling?

Eigendomsvoorbehoud

Een eerste mogelijkheid is het eigendomsvoorbehoud. Dit zorgt ervoor dat de eigendom van de door jou geleverde spullen niet overgaat totdat een nader overeengekomen moment is bereikt. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat de eigendom pas wordt overgedragen wanneer alle vorderingen door de afnemer zijn betaald. Doe je dit niet, dan gaat het eigendomsrecht doorgaans over op de afnemer zodra je de goederen levert. Of er dan al betaald is, maakt niet uit.

Veel ondernemers verwerken een eigendomsvoorbehoud in hun algemene voorwaarden. Let op: de formulering van een eigendomsvoorbehoud is cruciaal, en het is belangrijk dat je jouw algemene voorwaarden juist en tijdig van toepassing verklaart. Formuleer je het eigendomsvoorbehoud niet goed, dan loop je het risico dat de eigendom toch is overgegaan op de afnemer, waardoor jouw eigendomsrecht verloren gaat.

Gaat jouw afnemer failliet of vraagt deze surseance van betaling aan, dan behoud je met een goed geformuleerd en overeengekomen eigendomsvoorbehoud nog steeds het eigendom van de geleverde zaken. Je kunt de geleverde goederen dan terugnemen, wat je schade aanzienlijk kan beperken omdat je (een deel van) de factuur kunt crediteren.

Recht van reclame

Een tweede optie is het recht van reclame. Het grote voordeel hiervan is dat dit niet specifiek hoeft te worden overeengekomen, omdat de wet dit recht al biedt. Let wel, in overeenkomsten kan van het wettelijke recht van reclame worden afgeweken, waardoor je er mogelijk geen beroep op kunt doen.

Het recht van reclame stelt jou als leverancier in staat om bepaalde geleverde goederen terug te nemen. De afnemer verliest dan de aanspraak op de spullen, mits er aan bepaalde voorwaarden is voldaan: (i) de goederen zijn nog niet (volledig) betaald of verwerkt, en (ii) de afnemer is in verzuim (bijvoorbeeld als deze niet tijdig de openstaande factuur betaalt). Voldoe je aan deze voorwaarden? Dan kun je het recht van reclame inroepen en bepaalde goederen terugnemen. Let wel, de wet kent een korte vervaltermijn van zes weken na opeisbaarheid van de koopprijs of zestig dagen na aflevering bij de koper. Ben je te laat, dan vervalt dit recht.

Pandrecht

Een derde mogelijkheid is het vestigen van een pandrecht. Dit pandrecht wordt vaak gevestigd op roerende zaken of vorderingen van de afnemer. Betaalt de afnemer niet, dan kun jij als pandhouder je pandrecht executeren, bijvoorbeeld door inning van vorderingen van de afnemer of verkoop van goederen waarop jij een pandrecht hebt.

Voor het vestigen van een pandrecht moet een overeenkomst (de pandakte) tussen jou als schuldeiser en de afnemer worden gesloten. In deze pandakte staan afspraken over de omvang van het pandrecht en op welke zaken of vermogensrechten van de afnemer het pandrecht rust.

Om rechtsgeldig een pandrecht te vestigen, moet de pandakte worden geregistreerd bij de Belastingdienst. Geen registratie betekent geen pandrecht. Een alternatief is het opmaken van een notariële akte, wat bij sommige pandrechten zelfs verplicht is.

Andere mogelijkheden

Naast de bovengenoemde opties zijn er nog andere mogelijkheden om jouw positie te versterken. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor huurkoop of lease als de koopprijs niet in één keer maar in termijnen wordt betaald. In dat geval behoud je de eigendom terwijl je periodiek betalingen ontvangt. Verder kun je ervoor zorgen dat iemand anders hoofdelijk aansprakelijk is voor de schulden van jouw afnemer. Betaalt jouw afnemer niet, dan kun je deze andere persoon aanspreken.

Mijn afnemer failliet of surseance van betaling?

Er zijn dus verschillende manieren voor leveranciers om meer zekerheid te krijgen bij openstaande vorderingen. Mocht je afnemer failliet gaan of surseance van betaling aanvragen, dan heb je jouw positie hiermee versterkt. Wat het meest effectief is, hangt af van de rechtsverhouding met jouw afnemer en de aard van de overeenkomst.

Word jij geconfronteerd met een failliete onderneming of surseance van betaling en wil je weten hoe jij jouw positie kunt versterken of je goederen terug kunt halen? Onze insolventiespecialisten helpen je graag en adviseren je over de mogelijkheden.