Strengere handhaving van de Wet DBA vanaf 2025

Wat is de Wet DBA?

De Wet DBA werd in 2016 geïntroduceerd als de vervanger van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Het doel van de wet was om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Schijnzelfstandigheid houdt in dat een werkrelatie ten onrechte als opdrachtrelatie wordt gekwalificeerd, terwijl er eigenlijk sprake is van een dienstverband. Dit kan grote financiële gevolgen hebben voor zowel de zzp’er als de opdrachtgever.

Als de Belastingdienst vaststelt dat een opdracht eigenlijk binnen een dienstverband had moeten worden uitgevoerd, moeten opdrachtgevers met terugwerkende kracht loonheffingen en sociale premies afdragen. Dit kan leiden tot forse naheffingen. Daarnaast kunnen zij boetes opgelegd krijgen en moeten zij rente betalen, zeker als er sprake is van opzettelijke schijnzelfstandigheid. Voor zzp'ers betekent dit mogelijk het verlies van fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling, wat kan leiden tot aanzienlijke terugvorderingen door de Belastingdienst.

Wat verandert er precies rondom de handhaving van de Wet DBA?

Sinds de invoering van de Wet DBA was er sprake van een handhavingsmoratorium. De wet werd niet gehandhaafd, maar de Belastingdienst greep alleen in wanneer sprake was van kwaadwillig misbruik van zelfstandigheid. Actieve handhaving van de Wet DBA bleef dus beperkt tot gevallen van misbruik.

Vanaf januari 2025 komt daar verandering in: de Belastingdienst zal strenger controleren op schijnzelfstandigheid en sneller optreden. Dit betekent dat ook goedwillende zzp’ers en opdrachtgevers de gevolgen kunnen ondervinden als hun werkrelatie niet aan de wet DBA voldoet.

Daarnaast ligt er een nieuw wetsvoorstel klaar: de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties (VBAR), die de Wet DBA moet vervangen. Deze wet beoogt meer helderheid te bieden door concretere criteria te geven voor het beoordelen van arbeidsrelaties, zoals de mate van vrijheid, gezagsverhoudingen en het ondernemersrisico. Hoewel de beoogde ingangsdatum 1 januari 2026 is, blijft het onzeker of deze wet dan daadwerkelijk in werking zal treden. Het kabinet Schoof heeft in ieder geval in het hoofdlijnenakkoord aangegeven door te willen gaan met de Wet VBAR.

Acties die je nu al kunt ondernemen rondom de wet DBA

Ondernemers doen er goed aan om niet te wachten tot de Belastingdienst op de stoep staat of totdat de Wet VBAR wordt ingevoerd. Door nu stappen te zetten, kun je problemen in de toekomst voorkomen. Hier zijn enkele acties die je direct kunt ondernemen:

1. Controleer bestaande contracten: beoordeel bestaande opdrachtovereenkomsten grondig. Controleer of deze voldoen aan de criteria van de Belastingdienst.
2. Maak duidelijke afspraken: zorg ervoor dat er in de contracten heldere afspraken staan over de zelfstandigheid van de zzp’er, zoals de mate van vrijheid bij het uitvoeren van het werk en de mogelijkheid om voor meerdere opdrachtgevers te werken. En zorg dat die afspraken ook daadwerkelijk zo worden uitgevoerd.
3. Schakel een arbeidsrechtadvocaat in. Als je twijfelt over de kwalificatie van een arbeidsrelatie, is het verstandig om juridisch advies in te winnen. Een arbeidsrechtadvocaat kan je helpen te beoordelen of je werkwijze voldoet aan de Wet DBA en welke aanpassingen nodig zijn.

Ben je ondernemer en wil je meer weten over de Wet DBA?

Heb je concrete vragen over de Wet DBA en hoe de nieuwe regels van invloed kunnen zijn op jouw onderneming? Of wil je advies over hoe je je kunt voorbereiden op de veranderingen? Onlangs hebben onze gespecialiseerde arbeidsrechtadvocaten in een webinar de nieuwe regels toegelicht.

Heb je het gemist? Geen probleem! Je kunt het webinar hier terugkijken:

Uiteraard kun je ons ook direct bereiken en contact opnemen voor persoonlijk advies.