VERANDERING VAN GEZONDHEIDSTOESTAND TUSSEN AANVRAAG EN ACCEPTATIE LEVENSVERZEKERING

Verzekeringsrecht

De verandering van gezondheidstoestand tussen het moment invullen van een aanvraagformulier voor een levensverzekering en het moment van acceptatie van het risico door de verzekeringsmaatschappij, Hoge Raad uitspraak 22 september 2017.

DE FEITEN

Een echtpaar besluit een levensverzekering af te sluiten op het leven van de man met als ingangsdatum 1 augustus 2011, en daartoe wordt – zoals gebruikelijk – door de man een gezondheidsverklaring ingevuld.

Hierin is onder het kopje ‘ALS UW GEZONDHEIDSTOESTAND VERANDERT’ het volgende vermeld:

“Als uw gezondheidstoestand verandert na het invullen van dit formulier, maar vóórdat de verzekering tot stand komt, dan moet u dit direct aan de verzekeraar doorgeven. Definitieve acceptatie blijkt uit een definitieve acceptatiebevestiging van de verzekeraar of uit een polis of acceptatieblad dat u wordt toegestuurd.”

Onder '3 UW GEZONDHEIDSTOESTAND' staat onder meer:

“Let op! U moet ook een rubriek aankruisen als u:

* een huisarts, hulpverlener of arts heeft geraadpleegd
(…)”

Tevens is hier onder meer de volgende vraag opgenomen:

“Lijdt u of heeft u geleden aan één of meer van de volgende aandoeningen, ziekten en/of gebreken (hier vallen ook klachten onder)
(…)
f) aandoeningen van slokdarm, maag, darmen, lever, galblaas, alvleesklier
(…)”

Het voor deze vraag staande hokje heeft de man niet aangekruist.

De verzekeraar heeft bij de gezondheidsverklaring een toelichting gevoegd. Hierin is het volgende vermeld:

“Er zit meestal enige tijd tussen het moment waarop u de gezondheidsverklaring invult en het moment waarop de verzekeraar laat weten uw aanvraag te accepteren/ weigeren. In die periode kan uw gezondheid veranderen (verbeteren of verslechteren). U moet die verandering doorgeven aan de geneeskundig adviseur van de verzekeraar.”

Tussen het moment van de inzending van het aanvraagformulier en deze gezondheidsverklaring (1 augustus 2011) en het moment dat de verzekeringsmaatschappij de aanvraag accepteerde (18 september 2011), heeft de man zijn huisarts (15 augustus 2011) en vervolgens een specialist (13 september 2011) bezocht vanwege slikklachten en fors gewichtsverlies, waarna op 29 september 2011 bij hem slokdarmkanker werd vastgesteld. Helaas is de man daaraan een half jaar later overleden.

Zijn echtgenote maakt aanspraak uit de uitkering onder de levensverzekering, maar de verzekeraar werpt haar tegen dat in de periode tussen 1 augustus en 18 september 2011 verzuimd is melding te maken van de medische toestand van haar echtgenoot op dat moment; was dat wél gedaan, dan zou de verzekeraar het risico niet hebben geaccepteerd.

HET STANDPUNT VAN DE WEDUWE

De weduwe voert het (juridische) verweer dat in de periode tussen het invullen van het vragenformulier en de acceptatie zwaardere eisen moeten gesteld aan het zogenaamde ‘kenbaarheidsvereiste’ dan ten tijde van het invullen van het formulier. Zij meent dat hen (dus) niet verweten kan worden dat zij niet spontaan melding hebben gedaan van de doktersbezoeken die in augustus en september 2011 hebben plaatsgevonden, omdat de eis daartoe onvoldoende uit het formulier op te maken is voor de ‘gemiddelde’ aspirant-verzekeringnemer.

HET KENBAARHEIDSVEREISTE IN HET ALGEMEEN

Dit vereiste brengt mee dat de mededelingsplicht die op een verzekeringnemer rust tegenover de verzekeringsmaatschappij met wie hij zaken wil gaan doen, slechts geldt voor feiten waarvan de verzekeringnemer weet of behoort te begrijpen dat zij relevant (kunnen) zijn voor de beslissing van de verzekeraar of, en zo ja op welke voorwaarden, hij de verzekering zal willen sluiten. Hierbij moet rekening worden gehouden met hetgeen de betreffende persoon weet of behoort te begrijpen.

HET KENBAARHEIDSVEREISTE IN DE ‘TUSSENPERIODE’

Voor de ‘tussenperiode’ waarvan ook in deze casus sprake is, geldt het volgende.

Doen zich na het invullen van het formulier en vóór de acceptatie door de verzekeraar essentiële nieuwe feiten voor dan zal de aspirant-verzekeringnemer de verzekeraar daarover behoren in te lichten. Het zal dan wel moeten gaan om feiten waarvan betrokkene heeft moeten begrijpen dat ze voor de verzekeraar wezenlijk zijn. Is, bijvoorbeeld, een vragenformulier ingevuld een dag voordat een strafrechtelijke veroordeling wordt uitgesproken, dan kan de verzekeringnemer zich er natuurlijk niet achter verschuilen dat hij daarvan geen melding heeft gemaakt omdat de veroordeling ten tijde van de invulling nog niet was uitgesproken.

Bij beantwoording van de vraag wat de betrokkene in dit opzicht had moeten begrijpen, zal moeten worden gelet op alle in aanmerking komende omstandigheden, waaronder eventuele bijzondere inzichten of juist het ontbreken daarvan bij de aspirant-verzekeringnemer.

Voor de periode gelegen tussen invulling van een vragenformulier en acceptatie moeten aan het kenbaarheidsvereiste van hetgeen voor de verzekeraar essentieel is, zwaardere eisen worden gesteld dan bij het invullen van een formulier.

En dit is dus ook waarop de weduwe zich beroept bij de Hoge Raad.

Echter, het vorenstaande geldt alleen wanneer in het vragenformulier niet (duidelijk) is aangegeven dat wijzigingen in de tussenperiode dienen te worden gemeld. In de onderhavige zaak is dit nu juist nadrukkelijk vermeld. De rechter heeft vastgesteld dat de verzekeringsmaatschappij in de gezondheidsverklaring heeft opgenomen dat, indien de gezondheidstoestand zou veranderen, die wijziging onmiddellijk moet worden doorgegeven, waaruit volgt dat redelijkerwijs voor de man (en zijn echtgenote) duidelijk moet zijn geweest dat het de verzekeraar ging om zijn gezondheidstoestand ten tijde van het nemen van het besluit over het wel/niet c.q. onder nadere voorwaarden dan wel na onderzoek accepteren van de verzekering.

Het standpunt van de weduwe wordt door de Hoge Raad dus niet gehonoreerd.

Mocht u vragen hebben met betrekking tot soortgelijke verzekeringsrechtelijke kwesties of zich geconfronteerd zien met een afwijzend standpunt van uw verzekeraar op uw verzoek om uitkering onder uw verzekeringsovereenkomst, neemt u dan contact met ons op.