Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza): wat houdt het in?

Meldplicht

Voor nieuwe en bestaande zorgaanbieders wordt de meldplicht geïntroduceerd. Zorgaanbieders moeten zich eenmalig melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), zodat de IGJ (beter) in staat is om een beeld te krijgen van alle zorgaanbieders. Ook is de meldplicht bedoeld om zorgaanbieders meer bewust te maken van de landelijke (kwaliteits)eisen die aan de zorgverlening zijn gesteld en de verantwoordelijkheid die zij daarvoor dragen.

Vergunningplicht

Bepaalde zorgaanbieders moeten op grond van de Wtza een vergunning aanvragen. Dit vervangt het systeem van de WTZi-toelating. Deze nieuwe vergunning legt meer nadruk op de kwaliteit van zorg en laat zorgaanbieders niet meer automatisch (van rechtswege) toe. Daarbij zijn er meer mogelijkheden van weigering en intrekking van de vergunning gekomen.

De vernieuwde vergunningplicht geldt voor alle bestaande en nieuwe instellingen die (i) medisch specialistische zorg verlenen of (ii) met meer dan 10 zorgverleners (inclusief uitbesteding) zorg of een andere dienst verlenen als omschreven bij of krachtens de Wet langdurige zorg (Wlz) of de Zorgverzekeringswet (Zvw).

In de procedure wordt er niet alleen getoetst op eisen met betrekking tot een transparante, ordelijke bestuursstructuur en bedrijfsvoering -zoals nu het geval is- maar ook op eisen met betrekking tot een goede kwaliteit van zorg.

Tot januari 2022 mogen zorgaanbieders nog een WTZi-toelating aanvragen. Als een instelling al beschikt over een WTZi-toelating en ook Wtza-vergunningplichtig is, wordt de WTZi-toelating automatisch omgezet naar een Wtza-vergunning. Dit is niet het geval bij een WTZi-toelating die van rechtswege geldt, zoals bijvoorbeeld bij huisartsen en tandartsen.

Onafhankelijk intern toezicht

De Wtza verplicht instellingen ook een onafhankelijke interne toezichthouder (een Raad van Toezicht) aan te stellen als er sprake is van een vergunningplicht. In sommige gevallen zijn instellingen, die vallen onder de vergunningplicht uit de Wtza, uitgezonderd van de eisen met betrekking tot de bestuursstructuur. Deze instellingen zijn opgenomen in het concept Uitvoeringsbesluit Wtza. Het Uitvoeringsbesluit Wtza bepaalt verder dat een interne toezichthouder moet bestaan uit ten minste drie natuurlijke personen. Deze personen mogen voor een maximale termijn van vier jaar worden benoemd, met één mogelijke verlenging van vier jaar. Daarmee sluit de Wtza aan op de regels uit de Governancecode Zorg.
Een interne toezichthouder moet in staat zijn de toezichthoudende taken zo goed mogelijk uit te voeren. Dit brengt bijvoorbeeld met zich mee dat een toezichthouder niet in de positie mag worden gebracht, waarin geen direct toezicht mogelijk is op de activiteiten van bijvoorbeeld dochterondernemingen. ‘Getrapt’ toezicht is dus niet toegestaan.

Verschuiving extern toezicht

Daarnaast vindt er een wijziging plaats met betrekking tot het extern toezicht. Vanaf 1 januari 2022 houdt niet de IGJ maar de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) toezicht op de naleving door zorgaanbieders van (i) de jaarverantwoordingsplicht (ii) een transparante financiële bedrijfsvoering en (iii) het verbod op winstoogmerk. Het doel van een openbare jaarverantwoording in de zorg is om een eerlijke en professionele bedrijfsvoering te creëren. De verplichting om verantwoording in het openbaar af te leggen, zorgt ervoor dat de jaarverantwoording door iedereen is in te zien. De NZa was al verantwoordelijk voor de financieel-economische toezichttaken, zoals het correct declareren, de inzichtelijkheid en het op de juiste manier laten uitvoeren van de administratie. Door het totale financieel-economische toezicht vanaf 2022 bij de NZa neer te leggen, ontstaat er een groter samenwerkingsvoordeel binnen de zorgautoriteit.

Het is van belang dat zorg- en jeugdhulp zich goed voorbereiden op de komst van de Wtza, de Aanpassingswet en het Uitvoeringsbesluit. Onze gezondheidsrecht specialisten ondersteunen je graag bij deze voorbereiding, zodat jij als zorgaanbieder met een gerust hart de zorg van jouw patiënten/cliënten kunt voortzetten. Neem gerust contact met ons op, dan sparren we binnenkort samen over deze nieuwe wetgeving.