Wordt de positie van schuldeisers in een faillissement eindelijk versterkt?!

Geplaatst op: 17 september 2021

Dat schuldeisers bij een faillissement vaak achter het net vissen is iets dat wij vaak meemaken en horen in de praktijk. Dit geldt al helemaal voor concurrente schuldeisers. Is er dan echt niets dat de positie van deze schuldeisers kan versterken?

Uit een onderzoek van het CBS blijkt dat concurrente schuldeisers in ongeveer 2% van de faillissementen een uitkering ontvangen. Concurrente schuldeisers zijn schuldeisers die wettelijk gezien geen voorrang boven andere schuldeisers hebben. Schuldeisers die wel een voorrang hebben zijn bijvoorbeeld de belastingdienst, de bank met een pand- of hypotheekrecht en werknemers. Met andere woorden: concurrente schuldeisers krijgen in een faillissement pas uitgekeerd nadat de schuldeisers met een preferentie zijn voldaan.

De Rijksuniversiteit Groningen heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden die bestaan om de positie van concurrente schuldeisers te verbeteren. Het doel van het onderzoek was om in kaart te brengen wat de huidige positie van concurrente (mkb-) schuldeisers in faillissement is en wat denkbare maatregelen zijn om die positie te verbeteren. Het rapport noemt hiervoor enkele specifieke maatregelen (het gehele rapport is hier te vinden):

1. Een afdrachtsregeling: sommige zekerheidsgerechtigden (die dus ‘preferentie’ hebben) moeten een deel van hun opbrengst afstaan aan de faillissementsboedel. Deze maatregel is ontleend aan de wetgeving in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
2. De 20%-regel: deze maatregel houdt in dat concurrente mkb-schuldeisers met een vordering uit geleverde diensten of goederen of een vordering uit onrechtmatige daad minimaal 20% van hun vordering voldaan moeten krijgen voordat andere schuldeisers voldaan mogen worden. Deze maatregel is ontleend aan de WHOA.
3. Inperking van de positie van de aandeelhouder bij een faillissementsakkoord: een debt for equity swap als onderdeel van een faillissementsakkoord moet worden vergemakkelijkt door het beperken van de zeggenschapsrechten van aandeelhouders. In zo’n geval worden er nieuwe aandelen uitgegeven aan (concurrente) schuldeisers met uitsluiting van het voorkeursrecht van de zittende aandeelhouders. De gebruikelijke bevoegdheden van de algemene vergadering van aandeelhouders, zoals het nemen van besluiten over een aandelenemissie en/of het uitsluiten van voorkeursrechten in het kader van een debt for equity swap, worden dan buiten toepassing verklaard. Deze maatregel is eveneens ontleend aan de WHOA.
4. Striktere waardering zekerheden: bij deze maatregel wordt een zekerheidsrecht van een schuldeiser (bijvoorbeeld een pand- of hypotheekhouder) gewaardeerd op de waarde die de schuldeiser bij de uitoefening van zijn zekerheidsrecht zelf op korte termijn zou kunnen behalen bij de separate executie van het goed waarop het zekerheidsrecht rust. Als er dan bij de daadwerkelijke executie meer opbrengst is dan voorheen gewaardeerd, dan komt het verschil (het surplus) ten goede aan (onder meer) de concurrente schuldeisers. Deze maatregel is wederom ontleend aan de WHOA.
5. Achterstelling van aandeelhoudersleningen: bij deze maatregel worden aandeelhoudersleningen achtergesteld ten opzicht van de concurrente schuldeisers. Deze maatregel is onder meer ontleend aan de wetgeving in Duitsland en Oostenrijk.

Als concurrente schuldeiser kun je (vooralsnog) geen beroep doen op bovenstaande maatregelen, maar het is wel degelijk mogelijk om jouw positie als schuldeiser te verbeteren. Denk hierbij aan het bedingen van een eigendomsvoorbehoud, het vestigen van een pandrecht of het kiezen voor huurkoop of lease als de koopprijs van een bepaalde zaak niet ineens maar in termijnen wordt voldaan. Ik vertel je hier meer over in dit blog.

Jouw mogelijkheden als schuldeiser

Welke mogelijkheid voor jou als schuldeiser het meest effectief is, hangt af van de rechtsverhouding met jouw debiteur en de aard van de overeenkomst. Onze insolventie specialisten helpen je hier graag bij en kunnen je adviseren over de mogelijkheden om meer zekerheid te verkrijgen voor de voldoening van jouw vorderingen.