Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB)
Ons land is groot geworden door ‘te polderen’. Dat wil zeggen dat onze politici en bestuurders meestal net zolang doorgaan met onderhandelen totdat er een compromis uit de bus is gekomen waar iedereen mee kan leven of in ieder geval even tevreden (of ontevreden) mee is.
Tegelijkertijd zijn we wars van ‘achterkamertjespolitiek’. Het proces van bestuurlijke besluitvorming moet dus wel eerlijk en transparant verlopen en we willen daarbij met z’n allen als het even kan ook maar wat graag achter de schermen meekijken. De Wet Openbaarheid van Bestuur (afgekort: WOB) helpt daarbij.
Tenminste, zo is de wet ooit wel bedoeld. De wet schrijft namelijk voor dat alle ‘bestuursorganen’ – dat zijn in ieder geval: onze ministers, de bestuursorganen van provincies, gemeenten en publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties – hun taak in (de) openbaarheid dienen te verrichten.
Transparant en eerlijk. Werkt het ook zo in de praktijk? Bij veel mensen bestaat het beeld van niet. Dit komt onder andere door de beelden die in de media zijn getoond over bijvoorbeeld de Toeslagenaffaire. Wat de Belastingdienst aan informatie heeft verstrekt, zijn documenten waarin alle getoonde tekst is 'afgeplakt'.
Hoe kan dit? Op dit soort informatie zit je als burger uiteraard niet te wachten en deze praktijk van ‘afplakken’ leidt verder alleen maar tot ergernis en frustratie bij alle betrokken belanghebbenden.
Uitzonderingsgronden en beperkingen
In de WOB is geregeld in welke gevallen het verstrekken van informatie achterwege dient te blijven. Een van deze redenen is wanneer de veiligheid van de staat in het geding zou kunnen komen door openbaarmaking van de gevraagde informatie. Dat spreekt (waarschijnlijk) voor zich en deze uitzondering kunnen de meeste mensen dan ook nog wel billijken.
Verder is het ook niet de bedoeling dat de persoonlijke beleidsopvattingen van bestuurders en ambtenaren zomaar op straat komen te liggen, ook al heeft de bestuursrechter nog niet zo lang geleden beslist dat bijvoorbeeld WhatsApp berichten die op een concreet dossier betrekking hebben, wel gedeeld moeten worden met belanghebbenden. Deze uitspraak kwam voor veel overheden als een onaangename verrassing. Het is immers een feit van algemene bekendheid dat bijvoorbeeld veel ‘bewindspersonen’ al vergaderend in het gebouw van bijvoorbeeld de Tweede Kamer allerlei berichten versturen vanaf hun telefoon of ander mobiel ‘device’.
Tenslotte mogen overheden ook niet zomaar informatie doorgeven, die zij bijvoorbeeld hebben ontvangen van bedrijven. Dit kan bijvoorbeeld gaan om gevoelige informatie over productieprocessen of om andere gegevens die de concurrentiepositie van het bedrijf in kwestie zou kunnen schaden. Als dergelijke informatie al wordt verstrekt, dan gebeurt dat in ieder geval niet voordat dit bedrijf hier zelf iets van heeft mogen vinden. De procedure voorziet daar uitdrukkelijk in.
Juridisch advies omtrent de WOB
WOB verzoek
Om te beginnen kunnen onze bestuursrecht advocaten de vraag beantwoorden of je met kans op succes een beroep kunt doen op de Wet Openbaarheid van Bestuur. Deze wet heeft immers een beperkt toepassingsbereik en is alleen van toepassing op ‘bestuursorganen’. Daarnaast is (lang) niet alle informatie ‘openbaar’ in de zin van de wet. Voordat je een WOB verzoek indient, is het prettig om te weten in hoeverre het zin heeft en kans van slagen om een WOB verzoek in te dienen.
WOB procedure
Voor de behandeling van verzoek om informatie, gelden betrekkelijk strikte spelregels. Als onze WOB specialisten optreden als advocaat/ gemachtigde, dan bewaken zij uiteraard deze termijnen en zorgen er op die manier voor dat je ook op tijd krijgt waar je recht op hebt.
Het openbaar maken van bedrijfsgeheimen
Ben jij ondernemer, dan is het belangrijk om ervoor te waken dat jouw bedrijfsgeheimen op straat zouden komen te liggen. Protesteer je niet (op tijd) tegen een voornemen tot het openbaar maken van jouw bedrijfsgegevens, dan kan het je overkomen dat de overheid bij wie een verzoek om informatie is ingediend, deze informatie zonder meer vrij geeft zonder zich verder af te vragen of dit kwaad kan.
Omgang WOB bij overheden
Voor overheden geldt dat onze specialisten bijvoorbeeld een beleidsnota zouden kunnen opstellen, waarin is vastgelegd welke interne afspraken er gelden voor de omgang met een telefoon of een ander mobiel device voor zowel zakelijke- als privé doeleinden. Dit wordt een BYOD reglement genoemd (bring your own device). Verder kan in dit verband ook worden gedacht aan het opstellen van protocollen, die niet alleen op de WOB afgestemd worden (via een zogenoemd data impact assessment), maar daarnaast ook op de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de uitvoeringswet UAVG.
Vragen? Neem contact op met één van onze bestuursrechtspecialisten.
Neem contact met ons op